Wat is Ayurveda?
Ayurveda is een al meer dan 5000 jaar oude gezondheidsleer uit India. In 1977 is Ayurveda door de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) officieel als geneeswijze erkend, met de opmerking dat Ayurveda vaak oplossingen biedt waar de westerse geneeskunde stopt.
De huidige WHO definitie van gezondheid is het vermogen om jezelf te kunnen aanpassen aan de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven en je eigen regie te voeren. Dat betekent dat je kennis nodig hebt over jezelf om gezond in het leven te kunnen staan. Hierbij kan Ayurveda helpen, want Ayurveda betekent letterlijk ‘de wetenschap of kunst van het leven’. (Ayur = leven, Veda = kennis).
Volgens Ayurveda is alles samengesteld uit vijf basiselementen: ruimte (ether), lucht, water, vuur, aarde.
Deze vijf elementen zorgen voor onze drie bio-energieën:
1. beweging (Vata-energie), de elementen vuur en ruimte spelen hier de belangrijkste rol;
2. transformatie (Pitta-energie), het element vuur is dominant;
3. stabilisatie (Kapha-energie), water en aarde bepalen grotendeels deze bio-energie.
rust > beweging > verwerking > rust > beweging > etc... De natuur en ook ons lichaam werkt via deze energieën: je eet (beweging) en in de darmen wordt het voedsel omgezet in bouwstoffen (transformatie) om je lichaam op te bouwen (stabilisatie). Onze ademhaling, onze denkprocessen, ons bewegingsapparaat, ons bloedvaatstelsel en hormoonstelsel: alles is afhankelijk van de juiste balans in de drie bio-energieën. Als je klachten hebt zijn deze bio-energieën niet in balans.
Voorbeelden
Vata
Als je teveel beweging in je lichaam hebt is je Vata-energie te hoog. Dat kan zich dan uiten o.a. in: (spier)pijnen, hyperventilatie, slapeloosheid. Obstipatie is ook een typische Vata-klacht, er is te weinig beweging in het spijsverteringskanaal. Vata kan verhoogd raken door nachtdiensten, winderig weer, stress en een te volle agenda. Om Vata-energie te balanceren kunnen de elementen lucht en ruimte beïnvloed worden: door aangepaste voeding, rust, zon, muziek, meditatie en een warme olie-behandeling (Abhyanga).
Kapha
Wanneer je Kapha-energie uit balans is, heb je teveel bouwstoffen. Dit kan onder andere komen door te zware maaltijden, teveel slapen en te weinig beweging.
Als je Kapha te hoog is, dan word je lui, moe en niet vooruit te branden.
Lichamelijk kan dat zich uiten in bijv. vetzucht, teveel slijm (bijholte-ontsteking, verkoudheid), slaap-apneu. Als de Kapha in balans is, dan is er tevredenheid, gezelligheid en is het geheugen goed. Meditatie, yoga en een aangepast dieet kunnen helpen Kapha in balans te brengen.
Pitta
Pitta heeft het vuur-element (transformatie van brandstof naar energie). Als het vuur hoog is, is het lontje kort en er is zomaar ruzie. Lichamelijk zie je daarbij vaak klachten van de spijsvertering (prikkelbare darm syndroom), last van huidirritaties (infecties), maagzuur (zuurbranden).
Om de Pitta-energie in balans te brengen wordt geadviseerd om voldoende water te drinken (2-3 liter per dag), op tijd te eten (geen gekruid voedsel) en te sporten.
Ook kan de Shirodara-behandeling behulpzaam zijn bij verhoogde Pitta: een rustgevende warme oliestroom op het voorhoofd.
Jouw balans
Ieder mens heeft van nature zijn/haar eigen balans tussen de drie basis-energieën (Vata, Pitta, Kapha). Dat maakt ons uniek. De bio-energie die het meest dominant is, bepaalt je type. Dat is je basis, maar door gebeurtenissen in je leven of door seizoenwisseling en stress kun je uit balans raken en kan een andere basisenergie dominant lijken. Ben je bijvoorbeeld van nature een Pitta persoon, maar is door een bevalling je Vata verhoogd, dan lijkt het of je Vata dominant is.
Een Ayurvedische arts kan zien wat voor type jij van nature bent, en welke energie er nu uit balans is. Een consult kun je boeken bij een erkende Ayurvedisch arts op: srisriayurveda.nl.
Hoe krijg je energie?
Er zijn vier bronnen van energie:
‐ Voedsel
‐ Slapen
‐ Adem
‐ Vrede in je hoofd
Het trainen van je lichaam vereist inspanning, als je je brein wilt trainen is juist ontspanning nodig. Emoties en zorgen zijn belangrijke energie verslinders - je kunt er ziek van worden.
Voorbeelden zijn: een groot verdriet, bijv. als een dierbare is overleden, kwaadheid over iets wat je is overkomen of grote zorgen om kinderen.
Door juiste balans in slapen en lichaamsbeweging, het juiste voedsel, eenvoudige ademhalingstechnieken en meditatie krijg je meer energie en dan kunnen het lichaam en de geest zich herstellen.